Helden?

Beste euh...,
Zondag is het Erfgoeddag in Vlaanderen met als thema "Helden". Het is natuurlijk een prachtig thema. De wereld heeft helden nodig, blijkbaar. Daarvoor zijn prijzen bedacht. Nobelprijzen en prijzen voor de mooiste snotvink. En sinds de uitvinding van de reality show en de dictatuur van de human interest in de journalistiek is iedereen wel eens de held van de dag. "We could be heroes, just for one day", zong David Bowie in de jaren '70 en toen vonden  we dat nog straf. Bowie was toen een beetje onze held. Dat moest als je aan de universiteit zat. Want Bowie was artistiek en hij zong Bertolt Brecht. Ja, heldhaftig hoor!
Hier en daar zal ten lande de lokale grootste held worden verkozen naar aanleiding van Erfgoeddag. Daar komen best leuke verhalen en figuren door naar boven. En hoe minder ze aan het cliché van dé held beantwoorden, hoe leuker de verhalen zijn. Want geef toe, zo'n perfecte helden als Asterix of Kuifje, daar word je behoorlijk moe van, als onvolmaakt mens.
Komt erbij dat hier in de Westhoek het woord "Helden" ook een vreselijke bijklank krijgt. In haast elk dorp vind je 't woord terug op het monument voor de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog: "Aan onze Helden - A nos héros". Ik heb ondertussen net iets te veel dagboeken, brieven en getuigenissen gelezen van soldaten en burgers die er middenin zaten en ik heb weinig heldhaftigs gelezen. In tegendeel. Gasten die de held wilden uithangen, brachten hun maten alleen maar in gevaar. Ik hoor het Jerome Monkerhey uit Vlamertinge nog zeggen: "Er zijn oudstrijders die zeggen: ik heb dat gedaan en ik heb dit gedaan. Ik geloof er niks van. Je hield je kalm en hoe minder jij schoot, hoe minder zij terugschoten. Ik was geen oorlogsman. Ik ben nooit gestraft geweest, maar ik heb nooit meer gedaan dan ik moest." En dan spreekt hij dan zinnetje uit dat pure poëzie is: "Wij hadden een hazenleven, met dat verschil dat de jacht op ons heel 't jaar open was en op de hazen maar een paar maanden..."
Ik wilde deze brief richten tot mijn held. Maar nee, laat Erfgoeddag maar een paar interessante figuren even portretteren maar je hoeft er echt geen helden van te maken. Als ik door de Westhoek rij en ik tel de zerken, dan heb ik snel mijn bekomst van helden.
Wim