Het jongere broertje van Mercator

Beste Gerard Cremer,
Gelukkige verjaardag, man. Je werd er van de week 500. Niet kwaad. Ik schrijf je uit de Westhoek, een streek die je op de kaart hebt gezet. Niet moeilijk, natuurlijk want jij hebt de hele wereld op de kaart gezet. Ik had eerlijk gezegd wel een groter en mondialer feestje verwacht voor 's werelds belangrijkste cartograaf. Of zo leerden we 't toch in onze geschiedenisboeken over Mercator, want zo noemde je jezelf. Om wat ernstiger te worden genomen.
Kende jij je veertig jaar jongere collega uit de Westhoek: Pieter Plaetevoet? Of misschien onder zijn ernstige naam: Petrus Plancius? Hij was ook cartograaf en zeevaartkundige. Hij ontwierp allerlei ingenieuze instrumenten om het de opvarenden gemakkelijker te maken. Hij was van Dranouter maar kon daar niet blijven want behalve wetenschapper was hij ook een bevlogen aanhanger van het nieuwe geloof, zoals dat toen werd genoemd. Hij predikte Calvijn achter hagen en in holle wegen van het Heuvelland. In Dranouter wisten ze verdomd goed hoe gevaarlijk dat was. Elke week werd er wel eens eentje onder groot vertoon naar de Ravelsberg gevoerd om er te worden onthoofd op opgehangen. Tot op vandaag noemen de mensen uit de buurt het de Galgenberg.
De grond werd heet onder Pieters (Plaete)voeten en hij vluchtte naar Nederland. Pas daar zou hij zich tenvolle ontpoppen als cartograaf. Het waren zijn kaarten en instrumenten die de Verenigde Oost-Indische Compagnie gebruikte om handelsmissies en uiteindelijk kolonies te stichten in de hele wereld. De VOC zou Nederland een Gouden Eeuw bezorgen.
Kijk, beste Gerard, voor een kereltje uit Dranouter vind ik dat nu eens ferm, zie. En waren die katholieke Spaanse fanatiekelingen er niet geweest met hun inquisitie dan was Pieter misschien gewoon gebleven. En was de grote VOC de Verenigde Oostendse Compagnie geweest en was Indonesië van ons geweest. Niet dat ik eraan twijfel dat Multatuli er minder vreselijke taferelen zou hebben gezien in de koffieplantages...
Beste groeten uit de Westhoek, dat ligt zo... hier ongeveer op die bol van jou,
Wim